AI potrafi zaskoczyć każdego dnia, a kreatywne przykłady użycia SI da się napotkać już niemalże we wszystkich branżach. Czy jednak sztuczna inteligencja potrafi być kreatywna sama w sobie? Czy może zależy to od osób zajmujących się obsługą tych maszyn? Odpowiedzi na te pytania mogą zaskoczyć.
Kreatywność – wprowadzenie
Kreatywność można określić mianem procesu umysłowego, który służy do opracowywania m.in. nowych, a przede wszystkim oryginalnych rozwiązań i skojarzeń. To ogromna sztuka.
Wymyślanie czegoś z niczego to niełatwe zadanie, a wiedzą o tym doskonale wszyscy pracownicy branż kreatywnych. Bycie pomysłowym i płodnym w kontekście contentu bywa niezwykle wyczerpujące, a brak ciekawego zamysłu oznacza tu często porażkę w postaci stworzenia nudnego i wtórnego materiału.
Wystarczy też zły dzień, aby odczuć przykre skutki rozkojarzenia lub zmęczenia. Do tego trzeba pamiętać o tym, że wydajność w tym zakresie potrafi spaść niemalże do zera zupełnie bez powodu i na próżno szukać sprawcy takiego stanu rzeczy.
AI w branżach kreatywnych
Pomimo wszystkich tych kłopotów na horyzoncie pojawiło się rozwiązanie będące w stanie pomóc twórcom. Chodzi, oczywiście, o narzędzia i programy AI. Wyręczają one ludzi podczas wykonywania żmudnych i wymagających myślenia zadań. Trzeba przyznać, że na przestrzeni ostatnich kilku lat okazały się w tym zaskakująco skuteczne.
Współczesne oprogramowanie generatywne (często bezpłatne) może być używane do:
- pisania;
- tworzenia materiałów wideo;
- robienia muzyki;
- zarządzania innymi systemami;
- przygotowania treści graficznych;
- poprawiania błędów powstałych wskutek pracy ludzi.
Pomoc AI jest dla wielu osób dużym ułatwieniem na co dzień, bo niektóre masowe treści mogą dzięki temu być wykonane bez żadnego wysiłku umysłowego.
Sztuczna inteligencja – kreatywność maszyn
Czy kreatywne są maszyny AI, czy pracownicy zajmujący się ich obsługą? Aby odpowiedzieć na to pytanie, trzeba rozważyć kilka szczególnych przypadków. Opinie na ten temat bywają podzielone.
Sztuczna inteligencja jest w stanie wymyślić coś nowego, ale w założeniu nie z niczego. To dosyć istotne. Oznacza to, że wszystkie działania AI można zaliczać poniekąd do odtwórczych. Efekty są unikatowe, aczkolwiek powstają na podstawie istniejącego już rozwiązania.
Czy ma to jednak większe znaczenie w ogólnym rozrachunku? Niekoniecznie. Do takich przekształceń dochodzi również wskutek prac intelektualnych prawdziwych ludzi. Przykładów tego nie trzeba szukać daleko. Niektóre statki kosmiczne z uniwersum Gwiezdnych Wojen bazują na prawdziwych samolotach – zostały po prostu rozbudowane o możliwość podróży międzygalaktycznych.
Szczególnie ciekawy przypadek kreatywności AI dało się zaobserwować w ostatnim czasie. ChatGPT niemający dostępu do DALL-E próbował rozwiązać ten problem po swojemu, a mianowicie tworząc samodzielnie proste grafiki wektorowe. Efekt pozostawiał wiele do życzenia, ale trudno odmówić w tym wszystkim dużych pokładów kreatywności.
Kreatywność maszyn
Sztuczna inteligencja różni się sposobem działania od standardowych narzędzi. Przede wszystkim dlatego, że została wyposażona w zdolność wynajdowania nowych rozwiązań na podstawie dotychczasowego doświadczenia. Oznacza to teoretycznie, że AI może podejść do wykonania zadania w sposób nieprzewidziany przez twórców.
Wówczas można chyba śmiało stwierdzić, że oprogramowanie wykazuje się kreatywnością. Natomiast warto zauważyć, że dzieje się to stosunkowo rzadko. I nie zawsze w produktywny sposób.
Czy AI może wygenerować coś samodzielnie?
Odpowiedź na to pytanie zależy od obranych kryteriów. Trudno jednoznacznie stwierdzić, że AI cokolwiek wymyśla samodzielnie, ponieważ działa na podstawie promptów stworzonych przez użytkowników. Jednak czasami efekty jej pracy przekraczają wszelkie oczekiwania.
Niech za przykład tego posłuży projekt Johna Koza. Zastosował on w latach 90. oprogramowanie symulujące ewolucję w celu wynalezienia nowych kształtów anten. Efekt tego działania okazał się wyśmienity i po latach te urządzenia stały się standardem wśród statków kosmicznych NASA ST5. Sztuczna inteligencja wymyśliła w ten sposób coś zupełnie nowego jako pierwsza, można więc uznać to poniekąd za samodzielne działanie.
Wszystko zależy jednak od kontekstu. Przy codziennych zadaniach warto jednak założyć, że AI nie jest samodzielne i do pracy potrzebuje jasno określonych i logicznie formułowanych wytycznych.
Jak sprawić, aby AI było kreatywne?
Można dojść do wniosku, że AI cechuje się kreatywnością zależną od stopnia kreatywności osób, które ją wykorzystują.
Jak sprawić, aby AI było kreatywne? Wbrew pozorom to proste, bo wystarczy zapewnić oprogramowaniu szczegółowe informacje i wytyczne.
Bywa, że odpowiedzi np. programu ChatGPT są wygenerowane w sposób robotyczny i pozostawiający wiele do życzenia, a mogą też być porywające niczym prawdziwe dzieło literackie – to drugie wymaga wprawy i doświadczenia oraz ciekawego pomysłu od samych twórców contentu.
